Page 62 - คู่มือ Executive Functions สำหรับครูปฐมวัย
P. 62
ทักษะสมอง EF มีพัฒนาการอย่างไร และมีความสัมพันธ์ ความสัมพันธ์ระหว่างทักษะสมอง EF และคุณภาพความผูกพัน
อย่างไรกับพัฒนาการด้านอื่นๆ มิติที่ 1 (Attachment Quality)
พัฒนำกำร EF ในช่วงปฐมวัยเป็นเรื่องที่มีควำมละเอียดอ่อน ต้องใช้ควำม
เนื่องจำกทักษะสมอง EF มีควำมส�ำคัญต่อกำรพัฒนำและควำมส�ำเร็จในกำร เข้ำใจและควำมใส่ใจในกำรดูแลส่งเสริมพัฒนำกำรเป็นพิเศษ เนื่องจำกพัฒนำกำร
ด�ำเนินชีวิต ในบทนี้จึงจะเน้นกำรอธิบำยล�ำดับขั้นและระยะพัฒนำกำรของทักษะ สมองส่วน EF มีระยะและล�ำดับขั้นของพัฒนำกำรที่น่ำสนใจและท้ำทำยที่จะหำ
สมอง EF เพื่อให้เกิดควำมเข้ำใจ และเล็งเห็นควำมส�ำคัญของกำรส่งเสริมพัฒนำกำร ค�ำตอบ
ของทักษะสมอง EF ได้อย่ำงถูกต้องเหมำะสม ตำมล�ำดับขั้นและระยะเวลำของ
พัฒนำกำร ซึ่งจะอธิบำยพัฒนำกำรทักษะสมอง EF ใน 2 มิติควบคู่กันไป • เมื่อพัฒนำกำรของสมองส่วนที่เป็น CEO กลับเป็นส่วนของสมองที่เกิด
หลังสุด จะเกิดอะไรขึ้นกับทักษะสมอง EF
ในขณะที่ EF ท�ำหน้ำที่เป็นผู้บริหำรสูงสุดของสมองที่ท�ำหน้ำที่ควบคุมสั่งกำร
มิติที่ 1 ความสัมพันธ์ระหว่างทักษะสมอง EF และคุณภาพความผูกพัน สมองส่วนอื่นๆ ทั้งหมด เพื่อควบคุมร่ำงกำยและจิตใจให้ท�ำงำนร่วมกันอย่ำง
มิตินี้จะอธิบำยถึงควำมสัมพันธ์ระหว่ำงทักษะสมอง EF และคุณภำพควำมผูกพัน สอดคล้องสมดุล แต่“สมองส่วนหน้ำ”ที่เป็นพื้นที่ปฏิบัติกำรของ EF กลับเป็นสมอง
(Attachment Quality) ซึ่งเป็นประสบกำรณ์เฉพำะของเด็กแต่ละคนที่ได้รับ ส่วนที่เกิดหลังสุด และมีกำรเจริญเติบโตเต็มที่ช้ำที่สุด ส่งผลให้เด็กปฐมวัยสำมำรถ
จำกกำรเลี้ยงดู เพื่อแสดงให้เห็นควำมเชื่อมโยงของคุณภำพควำมผูกพันที่มีต่อ ใช้สมอง EF ควบคุมกำรท�ำงำนของสมองส่วนอื่นๆ ได้ไม่เต็มที่ ท�ำให้สมองส่วนที่มี
พัฒนำกำรด้ำนต่ำง ๆ และกำรท�ำงำนของสมองส่วนหน้ำซึ่งเป็นพื้นที่ปฏิบัติกำร กำรเจริญเติบโตเต็มที่เร็วกว่ำ และมีควำมพร้อมในกำรท�ำงำนมำกกว่ำคือสมองส่วน
ของ EF แกน (Core Brain) และสมองลิมบิค (Limbic Brain) สำมำรถยึดกำรควบคุมสมอง
ทั้งหมดได้ง่ำย จึงเป็นเหตุผลว่ำท�ำไมสมองของเด็กปฐมวัยจึงยังไม่สำมำรถควบคุม
มิติที่ 2 ความสัมพันธ์ระหว่างทักษะสมอง EF และพัฒนาการทั้ง 4 ด้าน พฤติกรรมและคิดอย่ำงสลับซับซ้อนได้ดีเท่ำกับสมองของผู้ใหญ่
มิตินี้จะอธิบำยถึงพัฒนำกำรของทักษะสมอง EF บนพื้นฐำนพัฒนำกำรของเด็ก
ปฐมวัยทั้ง 4 ด้ำน เพื่อแสดงให้เห็นควำมสอดคล้องของพัฒนำกำรด้ำนร่ำงกำย
อำรมณ์จิตใจ สังคม และกระบวนกำรคิด ที่ส่งผลต่อพัฒนำกำร EF ในแต่ละ
ล�ำดับขั้นพัฒนำกำร และในแต่ละช่วงอำยุ
ถ้าสมองส่วนหน้าเป็น “รถ” และทักษะสมอง EF
เป็น “ทักษะการขับรถ”พัฒนาการทักษะสมอง EF
ในช่วงปฐมวัย ก็เปรียบได้ดั่ง “รถที่ยังประกอบไม่สมบูรณ์
และขับเคลื่อนโดยผู้ที่เพิ่งหัดขับรถ” นั่นเอง
62 63
