Page 21 - คู่มือ Executive Functions สำหรับครูปฐมวัย

Pruning กระบวนการท�าลายส่วนที่ไม่ได้ใช้งาน
สิ่งแวดล้อม
จำกนั้นจะมีกระบวนกำรส�ำคัญตำมมำอีกหนึ่งกระบวนกำร คือ กำรท�ำลำยแขนง

พันธุกรรม ประสำท และ Synapses บำงส่วนที่มำกเกินทิ้งไป กระบวนกำรท�ำลำยนี้เรียกว่ำ
“Pruning” เพื่อท�ำให้จ�ำนวน Synapses มีพอดีกับกำรใช้งำน ไม่มำกหรือน้อยเกินไป
ท�ำให้สมองท�ำงำนมีประสิทธิภำพมำกขึ้น

ในท�ำนองเดียวกันกับกำรสร้ำง Synapses กระบวนกำร Pruning ก็มีลักษณะ
เดียวกันคือ จะเกิดไม่พร้อมกันในสมองแต่ละบริเวณ เช่น เมื่อเด็กอำยุ 2 ขวบ สมอง

ส่วนกำรมองเห็น (Visual Cortex) จะเริ่มมีกำร Pruning ท�ำให้จ�ำนวน Synapses
การสร้างเครือข่ายเซลล์ประสาท ค่อยๆ ลดลงจนเท่ำกับผู้ใหญ่เมื่ออำยุประมำณ 5 ขวบ ในขณะที่สมองส่วนหน้ำสุด
(e) Network formation (Prefrontal Cortex) กระบวนกำร Pruning จะเสร็จสมบูรณ์ก็เมื่อย่ำงเข้ำสู่วัยผู้ใหญ่
การสร้าง Synapse สมองส่วนนี้จึงจะท�ำหน้ำที่ในกำรควบคุมควำมคิดได้อย่ำงมีประสิทธิภำพที่สุด
(d) Growth or synapse formation
เมื่อย่างเข้าสู่
วัยผู้ใหญ่ สมองส่วน
Prefrontal Certex

การงอกของปลายประสาทไปหาเซลล์เป้าหมาย จึงจะท�าหน้าที่
(C) Guidance

การเปลี่ยนรูปร่างและการอพยพของเซลล์ประสาท ขั้นตอน ควบคุมความคิด
(b) Differentiation migration การพัฒนาสมอง ได้อย่างมี

การเพิ่มจ�านวนเซลล์ประสาท ประสิทธิภาพที่สุด
(a) Proliferation

ขั้นตอนการพัฒนาสมอง (a) กำรเพิ่มจ�ำนวนเซลล์ประสำท (b) กำรเปลี่ยนรูปร่ำงและกำรอพยพ
ของเซลล์ประสำท (c) กำรงอกของปลำยประสำทไปหำเซลล์เป้ำหมำย (d) กำรสร้ำง Synapses
และ (e) กำรสร้ำงเครือข่ำยเซลล์ประสำทที่ท�ำงำนร่วมกันในกำรคิด กระบวนกำรเหล่ำนี้ส่วนหนึ่ง
ถูกก�ำหนดโดยพันธุกรรม (a-c) แต่หลังจำกนั้น (c-e) สิ่งแวดล้อม กำรเลี้ยงดูและกำรอบรมสั่งสอน
จะเป็นปัจจัยส�ำคัญที่จะช่วยให้สมองพัฒนำได้เต็มศักยภำพ ครูและพ่อแม่จึงมีบทบำทส�ำคัญต่อกำร
สร้ำงสมองของเด็ก (Yehezkel Ben-Ari, 2008)

แรกเกิด 6 ปี 14 ปี

เครดิตภำพ : Center on the Developing Child-Harvard University

20 21