Page 25 - คู่มือ Executive Functions สำหรับครูปฐมวัย
P. 25
ข้อดีและข้อด้อยของการพัฒนาที่ยาวนานของสมองส่วนหน้า ทักษะสมองกับการฝึกฝนต่อเนื่อง
เมื่อเทียบกับสัตว์ สมองส่วนหน้ำสุดของมนุษย์ใช้เวลำพัฒนำยำวนำนกว่ำ ปฐมวัยเป็นช่วงเวลำที่สมองส่วนหน้ำสุดมีกำรพัฒนำอย่ำงมำก สิ่งแวดล้อม
2-4 เท่ำ แต่อย่ำงไรก็ตำม สมองจะพัฒนำไปอย่ำงไร ก็ขึ้นอยู่กับสิ่งแวดล้อมและ กำรเลี้ยงดูและกำรอบรมสั่งสอนเป็นปัจจัยส�ำคัญที่จะช่วยให้กิ่งประสำท
กำรเลี้ยงดูด้วย แตกแขนงและเกิดกำรสร้ำง Synapses ในสมองส่วนหน้ำสุด (Prefrontal Cortex)
ซึ่งเป็นกลไกส�ำคัญที่จะช่วยให้เด็กได้น�ำข้อมูลจำกสิ่งแวดล้อมมำประมวลผล
>> สมองของเด็กจะได้มีเวลำยำวนำนเพื่อรับกำร และคัดกรองก่อนที่จะน�ำมำใช้ในกำรคิดตัดสินใจเพื่อก�ำกับตนเองไปสู่ควำมส�ำเร็จ
ข้อดีคือ ส่งเสริมพัฒนำให้เต็มศักยภำพของควำมเป็นมนุษย์ กำรฝึกฝนอย่ำงต่อเนื่องจะเป็นกำรสร้ำงเครือข่ำยเส้นใยประสำทเชื่อมโยง
พัฒนาการสมอง ท่ำมกลำงสิ่งแวดล้อมของกำรเลี้ยงดูแบบอบอุ่นปลอดภัย สมองหลำยๆ บริเวณทำงด้ำนหลังกับสมองส่วนหน้ำสุด ซึ่งจะช่วยให้เด็ก
ของมนุษย์ที่ยาวนาน และกำรมีปฏิสัมพันธ์ที่ดีกับคนรอบข้ำง มีทักษะกำรคิดที่ช่วยให้สำมำรถก�ำกับตนเองไปสู่เป้ำหมำยได้
มีทั้งข้อดี กำรที่สมองส่วนหน้ำสุดเริ่มพัฒนำตั้งแต่วัยเด็กเล็กและพัฒนำต่อเนื่อง
และข้อด้อย จนถึงวัยผู้ใหญ่ท�ำให้เกิดค�ำถำมอยู่เสมอว่ำ กำรเปลี่ยนแปลงที่ยำวนำนของ
>> แต่ขณะเดียวกันก็อำจเป็นข้อด้อยได้ด้วย หำกช่วงเวลำที่ส�ำคัญที่ยำวนำนนี้ สมองส่วนหน้ำสุดเช่นนี้สะท้อนถึงพัฒนำกำรด้ำนกำรคิดของเด็กอย่ำงไร
เด็กไม่ได้รับกำรดูแล แต่กลับต้องเติบโตขึ้นมำท่ำมกลำงปัจจัยด้ำนลบต่ำงๆ และสิ่งแวดล้อมกับพันธุกรรมมีบทบำทอย่ำงไรต่อกำรพัฒนำด้ำนกำรคิดและ
ข้อด้อยคือ ทั้งจำกควำมเครียดและกำรเลี้ยงดูแบบทิ้งขว้ำงไม่ใส่ใจ ถูกท�ำร้ำยทำรุณกรรมทั้ง เชำวน์ปัญญำของมนุษย์ ช่วงปฐมวัย
ทำงกำย ทำงใจหรือค�ำพูด ขำดกำรส่งเสริมพัฒนำกำรที่ถูกต้องตำมวัย ขำดกำร สมองส่วนหน้าสุด
อบรมสั่งสอนในเรื่องส�ำคัญที่สอดคล้องกับกำรพัฒนำของสมอง ค�ำตอบคือแม้ว่ำสมองส่วนหน้ำสุดนี้จะเริ่มท�ำหน้ำที่ตั้งแต่วัยเด็กแต่ จะมีการพัฒนาอย่างมาก
ทั้งหมดนี้นอกจำกจะขัดขวำงพัฒนำกำรแล้วยังส่งผลเสียระยะยำวต่อพัฒนำ ก็มีควำมจ�ำกัดด้ำนโครงสร้ำงและกำรท�ำงำนอยู่มำก จึงท�ำให้เด็กเล็กยังไม่ สิ่งแวดล้อม การเลี้ยงดู
และการอบรมสั่งสอน
กำรทุกๆ ด้ำนทั้งอำรมณ์ สังคม เชำวน์ปัญญำ กำรคิด กำรตัดสินใจ กำรเรียนรู้ สำมำรถคิดได้ซับซ้อนมำกนัก แต่เมื่อเด็กโตขึ้น กำรคิดจะซับซ้อนมำกขึ้น เป็นปัจจัยส�าคัญที่จะช่วย
ควำมจ�ำ และน�ำมำซึ่งปัญหำพฤติกรรมต่ำงๆ เมื่อเด็กโตขึ้น เรื่อยๆ จนสำมำรถคิดแบบนำมธรรมได้ เช่น เด็กวัย 1 ขวบสำมำรถคิด ให้กิ่งประสาทแตกแขนง
แก้ปัญหำง่ำยๆ เช่น กำรค้นหำสิ่งของที่หำยไปจำกต�ำแหน่งเดิมได้ เมื่ออำยุ
หนูโตไปต้องเป็นเด็กดีแน่ๆ 1.5-2.5 ปี เด็กเริ่มตระหนักรู้ในตนเองแต่ยังเอำตัวเองเป็นศูนย์กลำง พออำยุ
ดูสิๆ เซลล์สมองส่วนดี เซลล์สมองส่วนแย่ๆ
เยอะเชียว เดี๋ยวจะตัด ต้องชนะ เด็กไม่ดีจงเจริญ 4.5 ปีขึ้นไปจึงจะเริ่มเข้ำใจผู้อื่น
ส่วนไม่ดีทิ้งนะ จะตัดส่วนดีทิ้งให้หมด
มาแข่งกัน
24 25
