Page 26 - Executive Functions ในเด็กวัย 13-18 ปี
P. 26
เพื่อให้เกิดควำมเข้ำใจเรื่อง Executive Functions หรือทักษะสมอง EF 2. สมองส่วนลิมบิก (limbic brain) หรือสมองส่วนกลำง
ต้องเข้ำใจภำพรวมและวิวัฒนำกำรของสมองก่อน เป็นสมองที่เกิดขึ้นในสัตว์ที่มีวิวัฒนำกำรมำเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ท�ำหน้ำที่หลักเกี่ยวกับกำร
รับรู้ (cognition) ควำมจ�ำระยะยำวและอำรมณ์ สมองส่วนนี้มีควำมดึกด�ำบรรพ์รองลงมำจำกสมอง
ส่วนแกนซึ่งขับเคลื่อนระบบพื้นฐำนของร่ำงกำย สมองส่วนนี้มีในสัตว์ชั้นสูง ท�ำหน้ำที่บริหำรกำร
สมองส่วนลิมบิก ตัดสินใจ ตอบสนองต่อสิ่งเร้ำเพื่อเอำชีวิตให้รอดปลอดภัยและได้รับควำมพึงพอใจ ชอบใจมำกที่สุด
(limbic brain)
ภาพรวมของ
สมอง มี 3 ส่วนใหญ่ๆ 3. สมองส่วนหน้า (neo-mamalian brain)
แบ่งตามวิวัฒนาการ ในสัตว์ที่มีกำรพัฒนำขั้นสูงถึงสูงสุด เป็นสมองส่วนที่เกิดขึ้นมำหลังสุด และขณะ
คือ เดียวกันก็ใช้เวลำในกำรพัฒนำให้สมบูรณ์เต็มที่นำนที่สุด มนุษย์เป็นสัตว์ที่มีเนื้อ
สมองส่วนหน้ำนี้มำกที่สุดเมื่อเทียบกับสัตว์อื่น คือมีเนื้อที่ถึง 29% ของสมองทั้งหมด
สมองส่วนหน้า
(neo-mamalian brain)
สมองส่วนแกน
1. สมองส่วนแกน (core brain) (core brain) zmescience.com
เป็นสมองส่วนดึกด�ำบรรพ์ที่สุดที่พัฒนำขึ้นมำ
กับสิ่งมีชีวิตที่เป็นสัตว์ สมองส่วนนี้สมบูรณ์และท�ำ สมองส่วนนี้ท�ำหน้ำที่หลักเกี่ยวกับกำรควบคุมกำรท�ำงำนของสมองโดยรวม ด้วยกำรดึงเอำ
หน้ำที่ทันทีที่ชีวิตเกิดขึ้น บัญชำกำรระบบกำรท�ำงำน ข้อมูลจำกสมองส่วนต่ำงๆ ที่เกี่ยวข้องมำประมวลจำกกำรได้รับประสำทสัมผัสทุกด้ำน : ได้ยิน ได้เห็น
พื้นฐำนของชีวิตทุกประเภท ควบคุม สั่งกำรกำร รับรส รับกลิ่น และรับสัมผัส มำเรียนรู้ คิดตัดสินใจ แก้ปัญหำ เป็นสมองส่วนที่ควบคุมควำมคิด
ท�ำงำนของร่ำงกำยให้อยู่ในภำวะรักษำสมดุล ควำมจ�ำ ควำมเฉลียวฉลำด ควบคุมพฤติกรรมที่ซับซ้อนที่เกี่ยวข้องกับควำมรู้สึกและอำรมณ์
ของชีวิต เช่น กำรเต้นของหัวใจ ควำมดันและกำร เป็นต้นธำรกำรก่อเกิดบุคลิกภำพ ควำมสำมำรถในกำรคิดเชิงเหตุผล นำมธรรมและคุณธรรม
หมุนเวียนของโลหิต อุณหภูมิและของเหลว กำรท�ำงำนของสมองส่วนหน้ำไม่ได้แยกออกจำกกำรท�ำงำนของสมองส่วนอื่น
ในร่ำงกำย กำรหำยใจ ควบคุมระบบกล้ำมเนื้อและ สมองส่วนนี้จะท�ำงำนได้เต็มที่เมื่อสมองส่วนกลำงซึ่งท�ำงำนในส่วนควำมรู้สึกและอำรมณ์ได้รับ
กำรทรงตัวของร่ำงกำย ทั้งยังเป็นศูนย์ปฏิกิริยำ กำรเติมเต็มแล้ว นั่นหมำยถึงว่ำ ชีวิตรู้สึกปลอดภัย ได้รับควำมรัก ควำมอบอุ่น หรือกำรได้เป็น
สะท้อนกลับ เช่น กำรไอ จำม กลืน สะอึก อำเจียน ส่วนหนึ่งของสังคม กำรได้รับกำรยอมรับ มีควำมภำคภูมิใจในตนเอง
สมองส่วนกลำงก็จะส่งข้อมูลควำมจ�ำต่ำงๆ ที่เก็บไว้ในสมองส่วนนี้ออกไปให้สมองส่วนหน้ำใช้
ในกำรประมวลผล และตัดสินใจ
26 27
