Page 29 - Executive Functions ในเด็กวัย 13-18 ปี
P. 29
Motor Cortices
เปลือกสมองส่วนควบคุม
การเคลื่อนไหว
Parietal Cortices 2. เกิดอะไรในสมองของคนในช่วงวัยรุ่น
Top-Down Attention เปลือกสมอง
การมีความสนใจจดจ่อ ส่วน Parietal
ตั้งแต่ปฏิสนธิออกมำเป็นทำรกจนถึงช่วงวัยรุ่น สมองมีกำรพัฒนำเปลี่ยนแปลง
Basal Ganglia
Behavioral เบซัล แกงเกลีย มำตลอด จำกกำรศึกษำระยะยำว (longitudinal study) กำรเปลี่ยนแปลงในสมอง
Regulation
การก�ากับพฤติกรรม Occipital Cortices ของมนุษย์ตั้งแต่วัยเด็กเข้ำสู่วัยรุ่นจนกระทั่งเติบโตเป็นผู้ใหญ่ กำรท�ำ fMRI ถ่ำยภำพ
ตนเอง เปลือกสมอง
ส่วน Occipital
สมองคนเดียวกันทุกช่วงเวลำตั้งแต่อำยุ 5-20 ปี พบว่ำ สมองใช้เวลำยำวนำน
Temporal Cortices ในกำรพัฒนำมำกกว่ำที่คิด และพบว่ำมีกำรเปลี่ยนแปลงที่ส�ำคัญหลำยประกำร
เปลือกสมอง
ส่วน Temporal
ในชีวิตช่วงวัยรุ่น
สมองส่วนหน้าสุดท�ำงำนร่วมกับ Cerebellum
สมองน้อย
สมองหลำยส่วนทำงด้ำนหลัง
ช่วยให้เรำมีสมำธิจดจ่อกับงำน ในช่วงวัยรุ่น เปลือกสมองจะบำงลงเมื่อเทียบกับช่วงวัยเด็กแต่มีประสิทธิภำพ
ที่ท�ำ ไม่วอกแวก (ลูกศรสีฟ้ำ) มำกขึ้น ในช่วงอำยุ 12-25 ปี สมองเกิดกำรเปลี่ยนแปลงโครงสร้ำงครั้งใหญ่ โดยที่
ควบคุมพฤติกรรมตนเองได้ ยั้งคิด
ก่อนท�ำ ไม่หุนหันพลันแล่น (ลูก ขนำดสมองไม่ได้โตขึ้นมำก (ขนำดสมองโตถึง 90% ตั้งแต่อำยุ 6 ขวบ ขนำดศีรษะ
ศรสีเขียว) (Amy F.T. Arnsten ที่ใหญ่ขึ้นเกิดจำกกะโหลกศีรษะหนำขึ้น) แต่เซลล์ประสำทและแขนงประสำท
et al, 2009)
เกิดกำรเชื่อมต่อผ่ำน synapse ในอัตรำที่เร็วมำก พร้อมกับกำรตัดแต่งกิ่งประสำท
ที่ไม่ถูกใช้งำนออกไป ท�ำให้เปลือกสมองที่อยู่ชั้นนอกซึ่งเป็นบริเวณของสมองส่วน
สมองกลีบหน้ำผำกส่วนหน้ำหรือ prefrontal cortex (ในที่นี้ หน้ำบำงลงแต่มีประสิทธิภำพมำกขึ้น ควำมแข็งแรงของเซลล์ประสำทโดยเฉพำะ
เรำเรียกให้ง่ำยขึ้นว่ำสมองส่วนหน้ำ) มีควำมสำมำรถหรือมีทักษะที่ สมองส่วนหน้ำ ท�ำให้เด็กระดับประถมศึกษำสำมำรถคิดซับซ้อน เข้ำใจสิ่งที่เป็น
นักวิทยำศำสตร์เรียกว่ำ EF (Executive Functions) ที่จะท�ำงำนสอด นำมธรรม (abstract operation) เข้ำใจเรื่องพื้นที่ (space) และเวลำ (time) เช่น
ประสำนกันอย่ำงสลับซับซ้อน ประสบกำรณ์หรือชุดข้อมูลที่สมองส่วนนี้ สำมำรถเข้ำใจได้ว่ำ กว่ำจะมำเป็นนมกล่องอยู่ตรงหน้ำให้ดื่ม มีคนและกระบวนกำร
ได้รับและท�ำกำรตอบสนองออกไป จะก่อรูปเป็นบุคลิกภำพและนิสัยของ จ�ำนวนมำกเข้ำมำเกี่ยวข้อง
คนดังได้กล่ำวมำแล้ว
หำกนิสัยฝังแน่นจำกประสบกำรณ์และกำรตอบสนองที่เข้มข้นจะ
กลำยเป็นสิ่งที่คนไทยเรียกว่ำ “สันดำน” ซึ่งจะเปลี่ยนแปลงได้ยำก
หรืออำจเกือบไม่ได้เลยนั่นเอง
28 29
